Yap işlet devret sözleşmeleri özellikle devlet ile özel kişiler arasında gündeme gelen büyük yatırımları konu edinen sözleşmelerdir. Köprüler, bir kısım bilişim teknolojileri altyapısı, yüksek maliyetli inşalar, barajlar, termik santraller. Kısacası devletin kendi eliyle yapmaya kalktığında zaman unsuru ve iktisadi açıdan özel kişiye yaptırması daha avantajlı olan konuların tamamında söz konusu sözleşmeler yapılabilmektedir. Peki, özel kişiler arasında yap-işlet-devret sözleşmeleri nasıl olur? Bir arsam var, restoran-cafe-iş hanı açmak istiyorum. Ama gerekli yatırımı yapacak maddi-manevi gücüm yok. Anlaştığım birine buraya restaurantı yapması halinde, kendisinin 4 sene boyunca restaurantı işleteceğini ve 4 sene kira almayacağımı beyan ediyorum. Peki bu sözleşme hangi sözleşme türünü konu olur? Hangi sözleşme türünü kapsar? Türk Borçlar Kanunu 26.maddede belirtilen sözleşme serbestisi kapsamında hazırladığımız sözleşme örneği aşağıdadır. Tapuya şerh koyulabilecek bir sözleşme türü olmadığı için, sözleşmeye eklediğimiz bir madde ile tarafların karşılıklı menfaatlerinin sözleşme süresi boyunca etkilenmemesini sağlamaya çalıştık.
I. Sözleşme özgürlüğü
MADDE 26- Taraflar, bir sözleşmenin içeriğini kanunda öngörülen sınırlar içinde özgürce belirleyebilirler
X YAPI & İNŞAA EĞİTİM-SAN-TİC ŞTİ.
TAŞINMAZ KİRA SÖZLEŞMESİ
TAŞINMAZ BİLGİLERİ
İL: İLÇE: MAHALLE:
CADDE: PAFTA: ADA:
PARSEL: ALAN:
HİSSEDARLAR
1/6 PAYI 1/6 PAYI
1/18 PAYI 1/18 PAYI
1/18 PAYI 1/8 PAYI
1/8 PAYI 1/8 PAYI
1/8 PAYI
KONU VE TARAFLAR
Bu sözleşme; yukarıda özellikleri belirtilmiş olan gayrimenkulün kiralanması amacıyla kiracı X ( YAPI & İNŞAA EĞİTİM-SAN-TİC ŞTİ.) ile kiraya veren hissedarlar arasında imzalanmıştır.
MADDELER
- Yukarıda özellikleri belirtilmiş boş gayrimenkul üzerine X YAPI & İNŞAA EĞİTİM-SAN-TİC ŞTİ. tarafından değeri .000 TÜRK LİRASINI bulan bir yapı inşa edilecek ve bu yapının bedeli karşılığında kiracı 36 (otuz altı) ay boyunca kira ödemeyecektir.
- Sözleşme imzalandığı tarihten itibaren 6 yılı kapsamaktadır. Bunun ilk üç senesi 1. Maddede öngörüldüğü üzere kiracı kira ödemeyecektir. Kiracının kira ödemeyeceği süre sözleşmeyi imzalandığı tarihten itibaren 2 ay inşa süresini ve 34 ay kiralama süresini kapsamaktadır.
- Aşağıdaki çalışılamayan günler; İşin toplam yapım süresine ilave edilecektir.
- gov.tr internet adresinden alınmış bilgiler göre; Hava sıcaklığının +5 derece (artı Beş derece) Santigradın, altına düştüğü günler, yağmurlu ve kar yağışlı günler,
- Belediye yasaklamaları ve inşaat çalışma sürelerini kısıtlamasından doğabilecek gecikmeler
- Yasalarca belirlenmiş mücbir sebeplerle, çalışılamayan günler
- Üç senelik süre sonunda aylık 3500 TÜRK LİRASI kira bedeli belirlenmek üzere, her sene bu bedelin %10 ’u oranında kira bedelinde artış yapılacaktır. Yani dördüncü sene sonunda kira bedelinin 3500 + 3500*%10 üzerinden 3850 TL olması beklenmektedir. Beşinci sene sonunda 3850 + 3850*%10 şeklinde bir artış gerçekleştirilecektir.
- Altı yıllık sözleşme bitiminde arsa satılmadığı sürece sözleşmede öngörüldüğü gibi yıllık %10 artışla öncelikli X YAPI & İNŞAA EĞİTİM-SAN-TİC ŞTİ. olmak üzere kiralamaya devam edilecektir.
- Sözleşme bitiminde X YAPI & İNŞAA EĞİTİM-SAN-TİC ŞTİ. tarafından taşınmaz üzerine inşa edilen yapı kiraya veren hissedarlara kalacaktır.
- Kiralayanların haberi ve izni olmadan kiracı, bu hakkının bir kısmını veya tamamını devredemez ve getirilen hak ve mükellefiyetleri 3. kişi ile sonradan her hangi bir şekilde paylaşamaz.
- Kiracının taahhüdünü, sözleşme ve şartname hükümlerine uygun olarak yerine getirmemesi durumunda, kiralayanlar yürürlülükteki yasa ve kanun doğrultusunda hareket ederler. Kiracının bu davranışlarının sözleşmeye gölge düşürecek kadar uzun bir süre devam etmesi durumunda kiralayan hissedarların sözleşmeyi FESİH YETKİSİ vardır.
- Sözleşme imzalandıktan sonra hissedarlar arasında çıkabilecek bir uyuşmazlık ya da bir anlaşmazlık sözleşmenin geçerliliğini etkilemez. Sözleşme kiracının yükümlülüklerini yerine getirmediği haller dışında geçerliliğini koruyacaktır.
- Tabii afetler (yangın, deprem, su basması vs.), ülkede genel veya tesisin bulunduğu yerde kısmi seferberlik ilanı, genel veya kısmi grev, lokavt gibi kısmi hak kullanımından doğan imkânsızlıkların meydana gelmesi, bulaşıcı hastalık, salgın gibi olayların çıkması ve benzeri haller gibi mücbir sebepler ile sözleşmenin düzenlenmesinden sonra ortaya çıkan ve kamudan kaynaklanan hakkın kullanımını engelleyen sebepler hariç olmak üzere, kiralayan sözleşmenin devamı süresince, sözleşmenin niteliğinin değiştirilmesi, kira süresinin kısaltılması, kira bedelinin arttırılması, kiralanan alanın yüzölçümünün değiştirilmesi vb. talebinde bulunamaz.
- Bu sözleşme konusu iş için yapılacak her türlü tebligat kiracı ve kiralayanların göstermiş olduğu adrese veya varsa sözleşme konusu yer adresine yapılacaktır. Adres değişikliği olup da kiracı veya kiralayan tarafından bildirilmediği takdirde, gösterilen adrese veya varsa sözleşme konusu taşınmaz adresine yapılan tebligat geçerlidir.
- Sözleşmeden doğan ihtilafların hallinde taşınmazın bulunduğu yer mahkemeleri ve icra daireleri yetkilidir.
Yukarıda açıkça ifade edilen sözleşme maddelerini okudum, anladım ve kabul ediyorum.
KİRACI HİSSEDAR HİSSEDAR HİSSEDAR
HİSSEDAR HİSSEDAR HİSSEDAR
HİSSEDAR HİSSEDAR HİSSEDAR
Ersan Çetin 